Μελιτζάνα η τροφή του καλοκαιριού

H μελιτζάνα κατέχει στη μεσογειακή διατροφή ένα πολύ σημαντικό κομμάτι. Περιέχει αρκετά αντιοξειδωτικά και αρέσει στην μεγάλη πλειοψηφία.

Στην αρχαιότητα, ήταν ιθαγενές φυτό της Ινδίας αλλά καλλιεργούνταν προϊστορικά και στην Κίνα και την Κεντρική Ασία. Στην Ευρώπη ήρθε μέσω του Βυζαντίου από τους Άραβες. Στην Ελλάδα έφτασε το 12ο-13ο αιώνα και από τότε αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά της Μεσογειακής διατροφής.

Ο βλαστός της τρυφερός, όρθιος, θαμνώδης, με ύψος που μπορεί να φτάσει τα 80 εκατοστά και φέρει συνήθως μικρά αγκάθια. Τα φύλλα της μεγάλα και χνουδωτά με σχήμα ωοειδές. Τα άνθη της κρεμαστά χρώματος μοβ, φύονται μεμονωμένα.

Ο καρπός της μελιτζάνας έχει σχήμα ωοειδές, κυλινδρικό η σφαιρικό που ποικίλει στο μέγεθος ανάλογα με τη ποικιλία. Το χρώμα των καρπών είναι μωβ, βαθύ μωβ, μωβ με άσπρες γραμμές,  λευκές, αλλά ακόμα και βαθύ γαλάζιο, κόκκινο ή και κιτρινωπό σε διάφορες ποικιλίες. Η σάρκα του καρπού είναι σπογγώδης και περιέχει πολλά σπόρια ανάλογα με την ποικιλία.

Η μελιτζάνα καλλιεργείται ως ετήσιο φυτό και απαιτεί θερμό κλίμα για να αναπτυχθεί. Χρειάζεται λίπανση με κοπριά και διάφορα μικτά λιπάσματα, γιατί είναι γενικά απαιτητικό φυτό. Καλλιεργείται στην ύπαιθρο και σε θερμοκήπια.

Κυριότερες ποικιλίες στην Ελλάδα είναι του Λαγκαδά με τους ωοειδείς και μακριούς καρπούς χρώματος σκούρου μωβ της Σύρου και η τσακώνικη που έχει γλυκιά γεύση.

Η μελιτζάνα όμως έχει περισσότερες ποικιλίες, για την ακρίβεια 18! Ανάμεσα τους η Σύρου, πρώιμη ποικιλία µε καρπούς χοντρούς και στρογγυλούς ή σε σχήμα αχλαδιού και σκούρο µωβ χρώμα.

Οφέλη της μελιτζάνας

* Είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά:

Η μελιτζάνα είναι πλούσια σε ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο, νάτριο, βιταμίνη Α, αρκετές βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως θειαμίνη και νιασίνη και φυτικές ίνες, που την καθιστούν μια πολύ υγιεινή τροφή.

* Έχει αντιμικροβιακή και αντιιική δράση.

*Ρίχνει την “κακή» χοληστερίνη:

*Η μελιτζάνα περιέχει και θρεπτικά συστατικά που ανήκουν στην οικογένεια των φαινολών, όπως χλωρογενικό οξύ, το οποίο θεωρείται ότι έχει αντιμικροβιακή και αντιιική δράση και ρίχνει την “κακή» χοληστερίνη (LDL).

* Κάνει καλό στο πεπτικό σύστημα:

*Η υψηλή της περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες βοηθά στην ανακούφιση της δυσκοιλιότητας και ταυτόχρονα εμποδίζει τη δημιουργία αιμορροΐδων και κολίτιδας.

*Κάνει καλό στον εγκέφαλο:

Καθώς η μελιτζάνα είναι πλούσια σε μαγνήσιο, προάγει την καλή λειτουργία του εγκεφάλου.

*Μας δροσίζει:

Η μελιτζάνα αποτελεί μία από τις καλύτερες και πιο “δροσιστικές» τροφές του καλοκαιριού καθώς το 90% σχεδόν της περιεκτικότητάς της είναι νερό.

*Είναι διαιτητική:

Έχει λίγες θερμίδες, καθόλου λίπος και το καλύτερο; Κατά τη διάρκεια της πέψης απορροφάει λίπος άλλων τροφών, βοηθώντας στην απώλεια βάρους.

Προσοχή Όταν οι καρποί είναι άγουροι ή πολύ ώριμοι, μπορούν να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές εξαιτίας της περιεκτικότητας αυτών σε μια πρασινωπή ουσία (που περιέχεται και στις πατάτες) την σολανίνη.

Ξεπίκρισμα της μελιτζάνας

Πάντα όταν σκοπεύουμε να μαγειρέψουμε την μελιτζάνα, πρέπει πρώτα να την ξεπικρίσουμε.

Καθαρίστε την και κόψτε την στο σχήμα  που σας βολεύει, τις αλατίζετε και τις αφήνετε να στραγγίξουν σε σουρωτήρι για μιάμιση ώρα, στην συνέχεια τις ξεπλένουμε και τις στύβουμε.

Ένας άλλος τρόπος είναι να κόψουμε τις μελιτζάνες ή να τις χαράξουμε και να τις βάλουμε σε αλατόνερο και μετά να τις πλένουμε και να τις στύψουμε.

Τρόποι κατανάλωσης

Όσο λιγότερο τη μαγειρεύετε, τόσο περισσότερο διατηρεί τα θρεπτικά της συστατικά, γι’ αυτό αποφεύγετε τα πολλά τηγανίσματα. Η μελιτζάνα γίνεται εξίσου γευστική, και πολύ πιο υγιεινή, όταν ψήνεται. Χρησιμοποιήστε το γκριλ του φούρνου για να ψήσετε τη μελιτζάνα σε αντικολλητικό ταψί ή λαδόκολλα, ή ψήστε τη μελιτζάνα σε αντικολλητικό τηγάνι χωρίς λάδι ή στην τοστιέρα σας.

Φτιάξτε τουρσί μελιτζάνας και διατηρήστε το σε βάζα με ξύδι.

Φτιάξτε μελιτζανοσαλάτα, με λίγο ελαιόλαδο, και συνοδέψτε το κύριο γεύμα σας με αυτή την σπιτική μελιτζανοσαλάτα.

Κόψτε μελιτζάνες σε πολύ μικρούς κύβους και χρησιμοποιήστε τα στις σάλτσες για τα μακαρόνια.

Φτιάξτε γλυκό του κουταλιού μελιτζάνας και έχετε στο ντουλάπι σας ένα πρωτότυπο, γευστικό και υγιεινό γλυκό.

Για να διατηρήσετε τις μελιτζάνες στην κατάψυξη, τις τηγανίζετε πρώτα ελαφρά ή τις ζεματίζετε. Στην περίπτωση που θέλετε οι μελιτζάνες να χρησιμοποιηθούν για μελιτζανοσαλάτα, τις ψήνετε πρώτα και μετά τις βάζετε στην κατάψυξη.

Η μελιτζάνα στην κουζίνα

Χωρίς την μελιτζάνα θα πρέπει να ξεχάσουμε τον μουσακά, τα παπουτσάκια και το ιμάμ μπαϊλντί.

Επιπλέον, η μελιτζάνα ταιριάζει πολύ με κοτόπουλο, ζυμαρικά και μοσχαράκι.

Το καλοκαίρι η μελιτζάνα είναι σκέτη απόλαυση, ψητή στη σχάρα, τηγανητή με κουρκούτι ή χωρίς, καψαλισμένη ή σαν σαλάτα με σκόρδο, λάδι και ξίδι.