Λωτός το μήλο της Ανατολής
Πατρίδα του Λωτού είναι η Κίνα, όπου ονομαζόταν «μήλο της Ανατολής». Από την Κίνα εξαπλώθηκε και στην Ιαπωνία όπου θεωρείται εκλεκτή λιχουδιά
Χάρη στη λεπτή και χαρακτηριστική γεύση του, είχε μεγάλη εκτίμηση από τους αρχαίους λαούς. Είχε ονομαστεί ως η «τροφή των θεών».
Το έφεραν πρώτοι στη δύση, Ισπανοί θαλασσοπόροι από την Άπω Ανατολή. Οι λωτοί που έφαγαν οι σύντροφοι του Οδυσσέα δεν έχει ξεκαθαριστεί τι ακριβώς φυτό ήταν. Πάντως σίγουρα δεν είναι οι ίδιοι που έφεραν οι Ισπανοί.
Ο λωτός είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια εβενίδες (Ebenaceae). Το γένος διόσπυρος (Diospyros) περιλαμβάνει γύρω στα 200 είδη των τροπικών κυρίως περιοχών και ελάχιστα των εύκρατων.
Ο καρπός του έχει σχεδόν σφαιρικό σχήμα, πορτοκαλί έως κόκκινο χρώμα και στυφή γεύση, μόλις κοπεί από το δέντρο. Αν αφεθεί αρκετές μέρες, γίνεται γλυκός και ζουμερός.
Είναι φυλλοβόλο δέντρο, που ωριμάζει από τον Νοέμβριο μέχρι τον Δεκέμβριο, οπότε και διατίθεται στην αγορά σε πλαστικά, ξύλινα ή χάρτινα τελάρα ή πλαστικά κλουβάκια, για την καλύτερη διατήρησή του, είναι ευπαθές φρούτο.
Θρεπτικές ιδιότητες:
*Ο λωτός είναι μια εξαιρετική πηγή β-καροτίνης, βιταμίνης C και καλίου.
*Πράσινος είναι πλούσιο σε τανίνες που του δίνουν μια ισχυρή στυπτική γεύση, έτσι ώστε να τρώγεται μόνο όταν ωριμάσει πλήρως.
*Όταν ωριμάσει ο καρπός είναι πολύ γλυκός και περιέχει μεγάλη ποσότητα σακχάρων σε γλυκόζη και πρωτεΐνη.
*Φτάνοντας στην πλήρη ωρίμανσή του γίνεται ένας καρπός που δίνει στον οργανισμό μεγάλη ενέργεια, λόγω του υψηλού περιεχομένου σε θερμίδες που περιέχει και της μεγάλης ποσότητας σακχάρων.
*Επίσης είναι πλούσιος σε φυτικές ίνες και εμφανίζει αποτελεσματική διουρητική δράση επειδή έχει άφθονο ασβέστιο και κάλιο που βοηθούν στο να απελευθερωθούν τα πλεονάσματα των υγρών.
*Είναι γνωστό επίσης εδώ και χρόνια ότι βοηθάει τη λειτουργία του ήπατος. Ο λωτός είναι μια ισχυρή πηγή θρεπτικών αντιοξειδωτικών στοιχείων, όπως είναι τα καροτινοειδή και οι πολυφαινόλες.
*Οι προανθοκυανιδίνες που περιέχονται στον λωτό μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών περιορίζοντας την αρτηριακή πίεση, τον κίνδυνο θρομβώσεων καθώς και το ποσοστό της κακής χοληστερόλης LDL και των τριγλυκεριδίων.
*Η πρόσληψη του λωτού έχει σημαντική αντικαρκινική δράση.
*Έχει σημαντική ικανότητα να μειώνει το ποσοστό της τοξικότητας του αλκοόλ στο αίμα.
*Έχει διουρητικές και καθαρτικές ιδιότητες.
*Αρνητικό για τους διαβητικούς και τους παχύσαρκους, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε σάκχαρα.
*Περιέχει βετουλινικό οξύ, μια ουσία που έχει αποδειχτεί ότι είναι ιδιαίτερα δραστική ενάντια σε αρκετές μορφές καρκίνου
*Το χρυσοκόκκινο χρώμα του οφείλεται στα φλαβονοειδή που είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά, επίσης περιέχει πολυφαινόλες και κατεχίνες οι οποίες είναι γνωστές για την αντιφλεγμονώδη δράση τους.
*Περιέχει β-καροτένιο και λυκοπένιο, ζεαξανθίνη και κρυπτοξανθίνη, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση ενάντια στις ελεύθερες ρίζες που είναι υπεύθυνες για την πρόωρη γήρανση αλλά και για την εμφάνιση μεγάλου αριθμού ασθενειών.
*Η ζεαξανθίνη που περιέχει ο πολύτιμος καρπός, η οποία ανήκει στα καροτινοειδή, είναι ένας εξαιρετικός διατροφικός σύμμαχος στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ωχράς κηλίδας, ιδιαίτερα σοβαρής πάθησης του ματιού.
*Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C η οποία ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και δίνει λάμψη στο δέρμα.
*Περιέχει βιταμίνες της ομάδας Β (κυρίως θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη (Β6) και φολικό οξύ) οι οποίες έχουν ευεργετικές ιδιότητες για το νευρικό μας σύστημα.
*Είναι πλούσιος σε ιχνοστοιχεία όπως κάλιο, μαγνήσιο, χαλκό, χολίνη.
*Περιέχει φυτικές ίνες και έτσι είναι ιδιαίτερα ευεργετικός σε άτομα που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα.
*Χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα του σε φυσικά σάκχαρα, είναι μια πολύ καλή πηγή ενέργειας κατάλληλη για άτομα με αυξημένη φυσική δραστηριότητα (π.χ αθλητές )
*Τα 100 gr φρέσκου λωτού παρέχουν μόλις 70 θερμίδες, άρα είναι ιδανικός για άτομα που ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή.
Δεν πρέπει να καταναλωθεί αμέσως μετά τη συγκομιδή είναι απαραίτητο να περιμένουμε να ωριμάσει περισσότερο, να εξαλείψει το τυπική στυπτική γεύση που προκαλείται από την υψηλή περιεκτικότητα σε τανίνη.
Στο τέλος της διαδικασίας ωρίμανσης η τανίνη είναι μειωμένη, ενώ αυξάνονται τα σάκχαρα του, δίνοντας στον καρπό το χαρακτηριστικό του άρωμα.
Τρόπος κατανάλωσης:
Για να ωριμάζουν οι λωτοί, τους τοποθετούμε μέσα σε μια κατσαρόλα σκεπασμένη ή μέσα σε πλαστική σακούλα ή και χάρτινη μεγάλη, μαζί με 2-3 μήλα. Κλείνουμε τη σακούλα αφήνοντας μια πολύ μικρή τρύπα για ήπιο αερισμό. Αφήνετε τα φρούτα στην κατάσταση αυτή για 5-7 ήμερες και στο τέλος θα έχετε γευστικότατους, ώριμους, μελένιους λωτούς στο τραπέζι σας.
Ένας άλλος τρόπος είναι να τους τοποθετήσουμε στην κατάψυξη.
Η καλλιέργεια του λωτού καταλαμβάνει σημαντική θέση σε χώρες της Απω Ανατολής, που παραδοσιακά χρησιμοποιούν τον λωτό σαν ένα καθημερινό φρούτο.
Η μεγάλη χώρα παραγωγής λωτού στην παγκόσμια αγορά είναι η Κίνα. Ακολουθούν Κορέα, Ιαπωνία και Βραζιλία, ενώ τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια αυτή έχει ικανοποιητική ανάπτυξη τόσο στο Ισραήλ, όσο και στη Νότιο Αφρική, την Αυστραλία, την Τουρκία και την Ινδία.