Αρμπαρόριζα πελαργόνιο το βαρύοσμο

Αρμπαρόριζα,  γνωστό και με άλλες ονομασίες όπως Κιούλι στην Κύπρο, μοσχομολόχα (Χαλκιδική), αλμπαρόζα, αρμανέλα, αρμπακανέλα, μπαρμπαρούσα,  ή λουκουμόχορτο, αμπερόριζα ή αμπαρόριζα, στην Σίφνο τη λένε αντρισαΐ.

Επιστημονική ονομασία Πελαργόνιο το βαρύοσμο ή Pelargonium graveolens.

Παραδοσιακό φυτό των ελληνικών κήπων και γλαστρών. Ανήκει στην οικογένεια των γερανοειδών, κοινώς συγγενεύει με το γεράνι και όχι με τη μολόχα – ασχέτως αν τη λένε και μοσχομολόχα. Το άρωμά της φέρνει λίγο από λιβάνι. Φυτεύεται κατά την άνοιξη και πιάνει πολύ εύκολα γιαυτό είναι ένα πολύ κοινό φυτό που το βρίσκουμε σε αυλές ή κήπους ή μπαλκόνια ή σε γλάστρες.

Για φύτεμα απλώς κόβουμε ένα κλαδάκι, χωρίς λουλούδι, και το φυτεύουμε.  Δεν χρειάζεται καθημερινό πότισμα. Στη γλάστρα, πρέπει να την ποτίζουμε καλά περίπου 2 φορές την εβδομάδα, αλλά πρέπει να είναι σε μέρος που να το πιάνει ο ήλιος μερικές ώρες την ημέρα.

Θεωρείται ιδανικό φυτό για κρεμαστές γλάστρες με άνθη άσπρα – ροζ – μωβ. Αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και τα κλαδιά του με τα δαντελωτά φύλλα κρέμονται προς τα κάτω δημιουργώντας μια πολύ όμορφη εικόνα.

Δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από -0o C, γιαυτό το χειμώνα θα πρέπει να το προστατεύουμε εάν κάνει πολύ κρύο, σκεπάζοντας το ή βάζοντας το μέσα.

Φτάνει μέχρι και το ένα μέτρο ύψος και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν φράχτης.    Παρόλο που κάνει όμορφα ροζ λουλούδια, αυτά δεν έχουν καθόλου άρωμα και κυρίως καλλιεργείται για το φύλλωμα του, που έχει υπέροχο άρωμα.

Χρησιμοποιείται πολύ στην βιομηχανία αρωμάτων αλλά και στη ζαχαροπλαστική και μαγειρική.  Λίγο να το τρίψουμε και αφήνει το άρωμά του.

Μαγειρική χρήση: Η πιο κοινή χρήση της αρμπαρόριζας είναι στα γλυκά του κουταλιού, στις μαρμελάδες, στα λικέρ, στα λουκούμια (γιαυτό λέγεται και λουκουμόχορτο).

Πώς θα αποξηράνουμε τα φύλλα: Μπορούμε να αποξηράνουμε τα φύλλα και να τα χρησιμοποιούμε όποτε θέλουμε.   Τα πλένουμε και τα αφήνουμε σε πετσέτα μερικές μέρες μέχρι να αποξηρανθούν Όταν τα φύλλα αποξηρανθούν τα βάζουμε σε βαζάκι ή δοχείο που κλείνει αεροστεγώς σε δροσερό μέρος (όχι στο ψυγείο).  Μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε να φτιάξετε αφέψημα ή να αρωματίσετε ποτά, σιρόπια, σε κέικ, γλυκά κ.ά.

Αρωματισμένη ζάχαρη με αρμπαρόριζα: Γίνεται πάρα πολύ εύκολα και δεν μας στοιχίζει καθόλου. Το μόνο που κάνουμε είναι να πλύνουμε τα φύλλα για να φύγει τυχόν σκόνη και τα αφήνουμε να στεγνώσουν καλά, γιατί εάν έχουν υγρασία θα πετρώσει η ζάχαρη. Βάζουμε ένα κιλό ζάχαρη σε ένα δοχείο που κλείνει αεροστεγώς και ενδιάμεσα βάζουμε 5-6 φύλλα εναλλάξ σε στρώσεις για να τραβήξει το άρωμα. Ανακατεύουμε τη ζάχαρη τακτικά για περίπου δέκα ημέρες ή περισσότερο.  Τη χρησιμοποιούμε στη ζαχαροπλαστική, σε ποτά, σε σιρόπια, ή ροφήματα κ.ά.

Για πιο έντονο άρωμα μαζεύουμε φύλλα αμέσως μετά την ανθοφορία.

Τα αιθέρια έλαια της αρμπαρόριζας χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιία, αρωματοθεραπεία και σαν εντομοαπωθητικά.

Φαρμακευτική Χρήση: Έρευνες έδειξαν ότι το αφέψημα από αρμπαρόριζα έχει χαλαρωτικές ιδιότητες όπως και το χαμομήλι και βοηθά ενάντια στο στρες και δρα σαν ηρεμιστικό, ανακουφίζει από τους πόνους της αρθρίτιδας, δρα ενάντια στη ναυτία, ανακουφίζει από ημικρανίες και μειώνει τη χοληστερόλη και τον διαβήτη. Θεωρείται ρυθμιστικό της κυκλοφορίας του αίματος, διεγερτικό του λεμφικού, κατάλληλο για αποτοξίνωση.  Επίσης λόγω της αντιβακτηριακής του δράσης βοηθά στην ακμή, όπως πλένουμε το πρόσωπο με το χαμομήλι. Επίσης είναι καλό για την πέτρα στα νεφρά.

Το τσάι της είναι κατάλληλο για τις ζαλάδες της εγκυμοσύνης.

Τέλος, η αρμπαρόριζα μπορεί να λειτουργήσει κι ως ένα εξαιρετικό φυσικό εντομοαπωθητικό.

Για τη ναυτία: 1/4 του κουταλιού του γλυκού αρμπαρόριζας, ψιλοκομμένη ή σε σκόνη 20 λεπτά πριν το ταξίδι προλαμβάνει την ναυτία. Η πρόληψη αυτή μπορεί να διαρκέσει ως και 6 ώρες.

Για το βήχα: Σε μια κούπα βραστού νερού, προσθέστε ½ κουταλάκι του γλυκού αρμπαρόριζα και άλλο μισό κανέλα σε σκόνη. Αφήστε το για λίγα λεπτά και μετά στραγγίστε το. Προσθέστε στο υγρό αυτό ένα κουταλάκι γλυκού μέλι και χυμό λεμονιού.

Αρμπαρόριζα lifehub.g