Κρόκος ο σύμμαχος στην υγεία  

Ο κρόκος γνωστός και με τις ονομασίες ζαφορά και σαφράνι ή σαφράν.

Το φυτό του κρόκου αποτελεί φυσική μετάλλαξη που συνέβη πριν από πολλά χρόνια σε περιοχές της Περσίας και της λεκάνης της Μεσογείου. Ανήκει στην κατηγορία των τριπλοειδών φυτών, πράγμα που σημαίνει ότι είναι στείρο και δεν μπορεί να αναπαραχθεί εγγενώς. Δεν παράγει σπόρους. Ο μόνος τρόπος για την αναπαραγωγή του είναι μέσω της διάσπασης και σποράς των βολβών του. Η διαδικασία αναπαραγωγής του είναι περίπου ίδια με αυτής του σκόρδου. Ο ένας βολβός παράγει νέους βολβούς και αυτοί μπορούν να δώσουν νέα φυτά όταν φυτευτούν.

Οι ιδιότητες του κρόκου είναι πολλές και εντυπωσιακές. Είναι ένα σπάνιο, αγνό και φυσικό προϊόν που κρατά τον ανθρώπινο οργανισμό σε άριστη φυσική κατάσταση με καθαρότητα πνεύματος.

Ο κρόκος αποτελεί ένα από τα πιο νόστιμα και συνάμα θρεπτικά μπαχαρικά που είναι διαθέσιμα στην αγορά. Μπορούμε να το συναντήσουμε είτε με την μορφή σκόνης, είτε με την μορφή νηματιδίων, ενώ πλέον αποτελεί βασικό συστατικό συσκευασμένων ειδών διατροφής, σε βιολογικά ή μη αφεψήματα. Εδώ και τριακόσια χρόνια ο Κρόκος Κοζάνης καλλιεργείται και αναπτύσσεται αποκλειστικά στο Ν. Κοζάνης. Ξεχωρίζει για την άριστη ποιότητα του, που τον κατατάσσει στην πρώτη κατηγορία κρόκου βιολογικής καλλιέργειας στον κόσμο. Είναι το ακριβότερο μπαχαρικό στον κόσμο, λόγω της απαιτητικής και χειρωνακτικής διαδικασίας συλλογής και επεξεργασίας του φυτού.

Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι γνωστές από την αρχαιότητα, όπως αναφέρεται σε αιγυπτιακό πάπυρο που χρονολογείται από το 1550π.Χ., ενώ αποτελούσε απαραίτητο συστατικό στα ιατρικά σκευάσματα του Ιπποκράτη, του Διοσκουρίδη και του Γαληνού, οι οποίοι τον συνιστούσαν ως παυσίπονο, αντιπυρετικό, υπνωτικό, εμμηναγωγό, επουλωτικό και αφροδισιακό. Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον και της σύγχρονης ιατρικής για τον κρόκο. Η σχετική έρευνα είναι συνεχής και πολύπλευρη.

Τα θρεπτικά συστατικά του κρόκου είναι η βιταμίνη Β12, η λυκοπίνη, η ζεαξανθίνη, το α-β καροτένιο καθώς περιέχει και βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο. Τα βασικά του θεραπευτικά συστατικά είναι η πικροκροκίνη και η κροκίνη.

Παραδοσιακά, έχει χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση του στομαχόπονου, των πεπτικών προβλημάτων ακόμα και της κατάθλιψης, με ορισμένες πρόσφατες έρευνες να δείχνουν ότι όντως είναι επιβοηθητικός στην ήπια κατάθλιψη, λόγω της τροποποίησης σεροτονίνης.

Οι επιστήμονες έχουν επισημάνει τις φαρμακευτικές δυνατότητες που έχει ο κρόκος, τονίζοντας τις αντιοξειδωτικές και τις αντιγηραντικές του ιδιότητες. Τα αντιοξειδωτικά και ιδιαιτέρως τα καροτενοειδή του, στα οποία περιλαμβάνονται και οι κροκίνες, σημειώνουν σημαντική ευνοϊκή επίδραση στην επιδερμίδα όσον αφορά την έκθεσή της στον ήλιο, ενώ η αντιοξειδωτική δράση του μπαχαρικού επεκτείνεται και στον καρδιακό μυ, ανακόπτοντας την αύξηση της απόπτωσης των μυϊκών ινών.

Επιπλέον είναι αξιοσημείωτο να αναφέρουμε την επίδρασή του στα λευχαιμικά κύτταρα και την αντικαρκινική του δράση. Σύμφωνα με μελέτη του εργαστήριου Γενικής Χημείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών οι κροκίνες που περιέχονται στα στίγματα του κρόκου είναι ασυνήθιστα υδατοδιαλυτά  καροτινοειδή, τα οποία βρέθηκε ότι μπορούν να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό των λευχαιμικών κυττάρων. Συν τοις άλλοις, ο κρόκος έχει βρεθεί πως δρα ενάντια σε ορισμένους τύπους καρκίνου συμπεριλαμβανομένου του νευροβλαστώματος, του καρκίνου του μαστού και του αδενοκαρκινώματος του παχέος εντέρου. και τη θετική του επίδραση στη νευροπροστασία και στην καταπολέμηση του άγχους. Επίσης συμβάλλει στην ενίσχυση της μάθησης και της μνήμης λόγω πάλι της περιεκτικότητας σε κροκίνη και κροκετίνη. Μετά από έρευνες, έχει αποδειχτεί και η αντιθρομβωτική του δράση, καθώς το εκχύλισμα του κρόκου προκαλεί αναστολή της συγκόλλησης των αιμοπεταλίων.

Μια άλλη ιδιότητά του, είναι ότι βοηθάει στην μείωση στης χοληστερόλης, στην ναυτία και στον πυρετό. Χρησιμοποιείται ακόμη και για φλεγμονές των ούλων. Τέλος στην αρχαιότητα φαίνεται πως έδιναν στον κρόκο ακόμη και αφροδισιακές ιδιότητες, αφού το συνέδεαν με τον έρωτα και τη γονιμότητα.

Μπορούμε να επωφεληθούμε από αυτές τις ιδιότητες, πίνοντάς το ως αφέψημα ή χρησιμοποιώντας το στη μαγειρική ως μπαχαρικό. Μικρή ποσότητα του κρόκου χαρίζει τόσο χρώμα, όσο και τη λεπτή, πικάντικη γεύση του στα φαγητά, ειδικά σε ζυμαρικά, σούπες, ρύζι, κρέας, ψάρια, σάλτσες, σαλάτες, γλυκά, ροφήματα.

Η δοσολογία πρέπει να είναι μικρή και διαφοροποιείται σε κάθε συνταγή, έτσι ώστε να μην αλλοιώνεται (πικρίζει) η γεύση των φαγητών.

Ο κρόκος σε σκόνη προστίθεται στο φαγητό διαλυμένος σε νερό. Τα στίγματα μουλιάζουν σ’ ένα φλιτζάνι νερό 1 ώρα πριν το μαγείρεμα και προστίθεται στο φαγητό, είτε μαζί με το νερό, είτε μόνο το νερό αφού σουρωθεί. Ακόμη μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε στην ζαχαροπλαστική, στην ποτοποιία αλλά και στην τυροκομία.

Όσον αφορά στην κατανάλωση ροφημάτων κρόκου κοζάνης όταν ο κρόκος είναι σε στίγματα, υπολογίζουμε 10-12 στίγματα για κάθε φλιτζάνι του τσαγιού ρόφημα. Όταν ο κρόκος είναι σε σκόνη χρησιμοποιούμε μισό από το φακελάκι των 0,25g για κάθε φλιτζάνι του τσαγιού. Η σκόνη δεν χρειάζεται μούλιασμα, αλλά προστίθεται κατευθείαν στα ροφήματα ή το νερό.

Η συστηματική ένταξη του κρόκου Κοζάνης συστήνεται καθημερινά είτε στη μαγειρική είτε σε μορφή ροφημάτων, έτσι ώστε να αυξηθεί η αντιοξειδωτική πρόσληψη, η οποία αποτελεί ασπίδα προστασίας για την υγεία.

Πιο συγκεκριμένα  οι ευεργετικές ιδιότητες του κρόκου                                                            

Εχει σημαντική αντικαρκινική δράση

Εχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες

Εχει αντιθρομβωτική δράση

Συμβάλλει στη φυσιολογική εγκεφαλική λειτουργία

Δρα ως τονωτικό-δυναμωτικό

Συμβάλλει στη μείωση της χοληστερίνης (LDL)

Βοηθά στην καλύτερη πέψη

Εχει αντιγηραντική  δράση

Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα

Το αφέψημα του κρόκου θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τη θεραπεία ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος,όπως το άσθμα τους πνεύμονες.

Η σύγχρονη ιατρική δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες καθώς έχει τεκμηριωθεί και επιστημονικά από μελέτες και έρευνες η ευεργετική του δράση.

Κρόκος el.wikipedia