Μάραθος και μαραθόσπορος ή φινόκιο
Μάραθος και μαραθόσπορος ή φινόκιο είναι αρωματικό βότανο δίνει γεύση στα φαγητά, ποτά,κατά της ναυτίας και εμετούς καταπολεμά την κακοσμία του στόματος
Θα το βρούμε και με τις ονομασίες, φινόκιο, φοινίκουλο, μάλαθρο, αρκομάραθον, Μάραθρο, Αγριομάραθο, Αμαραθιά
Διουρητικό. Κατάλληλο για αδυνάτισμα και τα φουσκώματα.
Ο Διοσκουρίδης περιέγραφε και τη διουρητική ιδιότητα του μάραθου για όσους ουρούν σταγόνα σταγόνα.
Οι αρχαίοι Έλληνες, που το θεωρούσαν σύμβολο επιτυχίας, το χρησιμοποιούσαν για στέφανο νίκης το 490 π.Χ., όταν επιβλήθηκαν των Περσών στον Μαραθώνα!
Γνωστό από την αρχαιότητα, το χρησιμοποιούσαν στη αρχαία Ελλάδα ως θεραπευτικό και το θεωρούσαν σύμβολο της επιτυχίας. Στην Κίνα, την Ινδία και αλλού το χρησιμοποιούσαν ως αντίδοτο για τις δηλητηριάσεις από δήγματα φιδιών και σκορπιών καθώς και ως θεραπευτικό μετά τη λήψη δηλητηριωδών μανιταριών.
Μάραθος και μαραθόσπορος ή φινόκιο
Περιγραφή:
Είναι το ευωδιαστό φυτό που την άνοιξη το βρίσκουμε να φυτρώνει στις άκρες των δρόμων, σε ακαλλιέργητα χωράφια και να γίνεται ένας μικρός θάμνος που μερικοί βλαστοί του φτάνουν και ίσαμε δύο μέτρα στο ύψος.
Είναι αυτοφυές ποώδες φυτό, τα άνθη του είναι κίτρινα και τα φύλλα του κυανά πράσινα. Ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στην Ιταλία συνθέτει την γεύση των λουκάνικων και των κεφτέδων. Στην ποτοποιεία χρησιμεύει στον αρωματισμό αποσταγμάτων σταφυλιών, δηλαδή κατά την παραγωγή τσίπουρου, ρακής και άλλων ποτών.
Ο μαραθόσπορος μπορεί να προστεθεί στο ψωμί, αλλά και στο γαρνίρισμα φαγητών.
Έντονα ευωδιαστά, με γλυκιά γεύση, τα φτερωτά του φύλλα προσθέτουν ξεχωριστή νοστιμιά στα καλοκαιρινά γεμιστά, στα κρητικά γιαχνερά που γίνονται με χαρμάνι από διάφορα χόρτα της εποχής, στους σαρακοστιανούς ντολμάδες, αλλά και στα μαγειρεμένα ψάρια και θαλασσινά. Ονομαστοί είναι οι νησιώτικοι μαραθοκεφτέδες, με ψιλοκομμένο μάραθο που ανακατεύεται με φρέσκο κρεμμυδάκι και αλευροχυλό, και τηγανίζεται, για να γίνει εξαιρετικός μεζές.
Κλωνάρια από άγριο μάραθο μαγειρεύονται γιαχνί, μαζί με κρεμμύδια και κρασί, και το φαγητό τρώγεται σαν σάλτσα πάνω σε κύβους από τηγανισμένο μπαγιάτικο σπιτικό ψωμί.
Πολλές φορές γίνεται σύγχυση του μάραθου με το γλυκάνισο.
Ο γλυκάνισος (Pimpinella anisum) είναι ετήσιο φυτό με βλαστό ύψους 50-80 εκ., με χρήσεις περίπου ίδιες με το μάραθο τόσο στη μαγειρική όσο και στην ποτοποιία.
Το αγριομάραθο έχει σκουροπράσινο χρώμα, και φύλλα πιο μικρά από κείνα του καλλιεργημένου μάραθου, που μας δίνει τη μαραθόριζα.
Αν φυτέψεις μάραθο σε περιοχή που δεν έχει, μέσα σε λίγα χρόνια η περιοχή αυτή θα γεμίσει από καινούργια φυτά.
Από τους σπόρους του εξάγεται το αιθέριο έλαιό του φυτού, το μαραθέλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται στην παρασκευή καλλυντικών, αρωμάτων, σαπουνιών, φαρμάκων και ποτών. Στην Ινδία και το Πακιστάν οι μαραθόσποροι ψήνονται και καταναλώνονται μετά το γεύμα ως χωνευτικό και αρωματικό της αναπνοής.
Φοινίκουλο το πιπερώδες (Foeniculum piperitum). Ο αγριομάραθος έχει ελαφρώς πιο πικρή γεύση από το μάραθο της Φλωρεντίας (φινόκιο). Είναι ο άγριο-μάραθος, χαμηλότερος και λεπτότερος, που αυτοφύεται σε πετρώδεις και ξηρές τοποθεσίες.
Μάραθος και μαραθόσπορος ή φινόκιο
Φοινίκουλο το κοινό (Foeniculum vulgare). Το φινόκιο, λέξη ιταλικής προέλευσης είναι στην ουσία η ρίζα του γλυκού, καλλιεργημένου μάραθου (μαραθόριζα). Είναι ο ήμερος μάραθος που μπορεί να φθάσει σε ύψος το 1.5 μέτρο. Είναι τραγανό με ελαφρώς γλυκιά γεύση, ήπιο άρωμα γλυκάνισου και τρώγεται ως λαχανικό ωμό σε σαλάτες αλλά και μαγειρεμένο σε πιάτα με λαχανικά, σε κοκκινιστά, σε ζυμαρικά και σε ριζότο. Το φινόκιο αποτελείται από μια λευκή ή με ελαφρώς πράσινο χρώμα ρίζα, τον βολβό του μάραθου από τον οποίο φυτρώνουν διατεταγμένα πράσινα στελέχη που μοιάζουν με του σέλερυ.
Τα ματσάκια μάραθο που αγοράζουμε προέρχονται, από το καλλιεργημένο είδος, και είναι πολύ λιγότερο αρωματικά από τα φύλλα του άγριου μάραθου.
Η μαραθόριζα συμπληρώνει τα άλλα λαχανικά, και μπορεί να σοταριστεί και να μαγειρευτεί σε σάλτσα με λευκό κρασί, να προστεθεί στο μπριάμ, και να ψηθεί στο γκριλ ή στα κάρβουνα. Τρώγεται επίσης ωμή, τριμμένη, και συμπληρώνει ιδανικά τις πράσινες σαλάτες. Στη Σικελία, φέτες από ωμό φινόκιο σερβίρονται στο τραπέζι, μετά από κάθε γεύμα. Καθώς τις μασάς, η γεύση του, που θυμίζει γλυκάνισο, καθαρίζει και αρωματίζει το στόμα.
Μάραθος και μαραθόσπορος ή φινόκιο
Θεραπευτικές Ιδιότητες:
* Ο μαραθόσπορος έχει δροσιστική δράση.
* Ενισχύει την πεπτική λειτουργία ενώ μειώνει αποτελεσματικά τα αέρια του πεπτικού συστήματος.
* Είναι διουρητικό και βοηθάει στο αδυνάτισμα.
* Διευκολύνει την παραγωγή γάλακτος στις γυναίκες που θηλάζουν.
* Καταπολεμά και την κακοσμία του στόματος.
* Ανακουφίζει τα αρθριτικά, άσθμα, βήχα, τυμπανισμό, πόνους της κοιλιάς, ολιγουρία, σταματά τον εμετό και την ναυτία.
* Βοηθά στην βρογχίτιδα, στον τυμπανισμό και γενικότερα στις εντερικές δυσλειτουργίες.
* Το αφέψημα του μάραθου κάνει καλό στη βρογχίτιδα, μειώνει τη χοληστερίνη, και το σάκχαρο
Άτομα που υποφέρουν από αέρια στην κοιλιά μπορούν να προσθέτουν μάραθο στο γεύμα τους (συνήθως λαχανικά ή όσπρια) που τους προκαλεί φούσκωμα, αλλά επίσης μετά το γεύμα μπορούν να μασούν καλά λίγους σπόρους μάραθο.
Περιέχει 3,1γρ. φυτικές ίνες και είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, μαγνήσιο, καλίου, φωσφόρου, κοβάλτιο και σε αμινοξέα, όπως η ιστιδίνη η οποία είναι χρήσιμη για την αντιμετώπιση της αναιμίας και η αργινίνη.
Σε μορφή αφεψήματος ή ροφήματος βοηθά στην βρογχίτιδα, στον τυμπανισμό και γενικότερα στις εντερικές δυσλειτουργίες. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ήπιο καθαρτικό. Παλαιότερα σε μορφή καταπλάσματος χρησίμευε στους ερεθισμούς των ματιών.
Μαραθόσπορος για τη ναυτία: Αν έχετε ναυτία ή εμετούς που δεν σταματάνε με τίποτα, το μυστικό κρύβεται στον μαραθόσπορο.
Πως το φτιάχνετε: Χύνετε σε καυτό νερό πάνω από 10 γρ. μαραθόσπορο και αφήνετε το έγχυμα για 15 λεπτά περίπου. Καλό είναι να πίνετε ένα φλιτζάνι κάθε 4 ώρες. Θα αισθανθείτε γρήγορα πολύ καλύτερα.
Περιληπτικά και στο Βικιπαίδεια εδώ