Δάφνη η αγαπημένη Θεών και ανθρώπων 

Ονόματα: Δάφνη, βάγια, Βάϊα, λαύρα ή λαύρος (από το λατινικό laurus), Βαγιά, Φυλλάδα

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Laurus nobilis L. (Λάουρος ο ευγενής ή Δάφνη του Απόλλωνος). Το γένος περιλαμβάνει μόνο δύο είδη. Την L. nobilis και την L. canariesnsis (ιθαγενές των Καναρίων νήσων).

Είναι δέντρο αυτοφυές σε Ασία, Μεσογειακές χώρες και Νότια Ευρώπη.

Αειθαλές δένδρο ή δενδρύλλιο, ανήκει στην οικογένεια των Δαφνοειδών, Lauraceae και είναι αυτοφυές στη Μεσόγειο. Τα φύλλα είναι δερματώδη, σκουροπράσινα, έχουν σχήμα λογχοειδές με ιδιαίτερο έντονο άρωμα. που γίνεται πιο έντονο όταν ξεραθούν. Τα άνθη είναι μικρά και λαμπερά κίτρινα και βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων σε ομάδες ανά 4-6 και είναι εύοσμα. Ο καρπός ωοειδής, κυανόμαυρος, μοιάζει σε μέγεθος με τον καρπό της αγριελιάς. Είναι ιδανικό για φράχτες.

Ανθοφορία – χρησιμοποιούμενα μέρη:  Η περίοδος της ανθοφορίας είναι το Μάρτιο και τον Απρίλιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε τους καρπούς και τα φύλλα (χωρίς τα κουκούτσια τα οποία θεωρούνται τοξικά)..

Μυθολογία όπως την διάβασα

Κάποτε ήτανε μια Νύμφη, κόρη του Πηνειού ποταμού, ξακουσμένη παντού για την ομορφιά της. Η Νύμφη τούτη ολημερίς κυνηγούσε στα δάση, σαν τη θεά Άρτεμη, και κουβέντα δεν ήθελε να ακούσει για τα τόσα παλικάρια που την πολιορκούσαν. Άδικα πάσχιζε ο πατέρας της, ο ποταμός, να την πείσει να παντρευτεί, να του χαρίσει εγγόνια. Εκείνη προτιμούσε να τρέχει ελεύθερη κι αγνή στα βουνά και να ασχολείται μονάχα με το κυνήγι. Η Νύμφη αυτή ονομαζόταν Δάφνη.Κάποια μέρα, όμως, έτυχε να την ανταμώσει ο Απόλλωνας, ο οποίος ξετρελάθηκε από την ομορφιά της και θέλησε να την κάνει δική του.

Εκείνη, για να γλιτώσει από τον πόθο του θεού και να παραμείνει παρθένα, έτρεξε να του ξεφύγει. Κι ο Απόλλωνας, γιος του πανίσχυρου Δία, έτρεξε στο κατόπι της προσπαθώντας να τη μεταπείσει. Αμετάπειστη η Δάφνη, πιο γρήγορος στα πόδια, όμως, ο θεός, καταφέρνει να τη φτάσει. Και τη στιγμή που εκείνος απλώνει τα χέρια του να τη γραπώσει, απελπισμένη η Δάφνη επικαλείται τη βοήθεια του πατέρα της του Πηνειού ώστε να τη γλιτώσει. Ο ποταμός τότε, για να κάνει τη χάρη στην κόρη του, τη μεταμόρφωσε σε δέντρο. Τα πόδια της έγιναν ρίζες, το σώμα της κορμός, τα χέρια της έγιναν κλαριά και τα μαλλιά της φύλλα. Κι έτσι ο θεός αγκάλιασε ένα δέντρο. Ήταν, όμως, τέτοιο το πάθος του για κείνην που της βροντοφώναξε «Αφού δε θέλησες να γίνεις γυναίκα μου, από δω και πέρα θα είσαι το δέντρο μου το αγαπημένο. Θα στεφανώνω με τους κλώνους σου τα μαλλιά μου, τη λύρα και τη φαρέτρα μου!» Κι έτσι η δάφνη έγινε του Απόλλωνα το ιερό φυτό.

Ιστορικά στοιχεία:

Την δάφνη την γνώριζαν οι Αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι. Οι Ρωμαίοι μάλιστα την ονόμαζαν Laurare (εξυμνώ) γιατί πίστευαν ότι το δέντρο αξίζει τις μεγαλύτερες τιμές. Με τα φύλλα της έφτιαχναν στεφάνια και στόλιζαν τα κεφάλια των αθλητών ή των δοξασμένων, και η συνήθεια αυτή διατηρείται μέχρι σήμερα. Την θεωρούσαν σύμβολο σοφίας και ποίησης.

Φύλλα δάφνης μασούσε η Πυθία πριν ανέβει στο δαφνοστεφανωμένο τρίποδα για να δώσει χρησμό, με δάφνη στεφάνωναν τους νικητές των Πυθικών αγώνων, με δάφνη εξάγνισε ο Απόλλωνας τον Ορέστη από το φόνο της μητέρας του κ.λ.π, κ.λ.π…. Μάλιστα, λένε, πως είχε τόσο στενά συνδεθεί με την προστασία από το κακό, αλλά και με τη δόξα, που αν ξεραινόταν κάποιος θάμνος δάφνης, το είχαν για άσκημο οιωνό.

Ο Θεόφραστος είχε περιγράψει την πλατύφυλλο και την στενόφυλλο (Laurus nobilis angustifolia). Αναφέρει ακόμη ότι από το ξύλο της έφτιαχναν μπαστούνια και τρυπάνια γιατί δεν φθειρόταν.

Ο Διοσκουρίδης αναφέρει ότι τα φύλλα της δάφνης είναι θερμαντικά και καταπραϋντικά και πως τα ξεραμένα φύλλα έχουν πιο δυνατό άρωμα από τα φρέσκα. Τα συνιστούσε εναντίον των ρευματισμών, της αρθρίτιδας, της δυσπεψίας και της αεροφαγίας.

Οι Ρωμαίοι μπροστά στις πύλες των αυτοκρατορικών ανακτόρων φύτευαν δάφνες σε δενδροστοιχίες και για αυτό ο Πλίνιος την είχε ονομάσει θυρωρό και φύλακα των αυτοκρατόρων.

Η λέξη Bachelor (πτυχίο πρώτης βαθμίδας) που έχουν οι Άγγλοι προέρχεται από τις λέξεις Bacca-laureus που σημαίνει καρπός δάφνης γιατί και αυτοί είχαν το φυτό ως σύμβολο σοφίας.

Οι Βεδουίνοι της ερήμου γνώριζαν το φυτό και έβαζαν στον καφέ τους ένα φύλλο δάφνης για να τον αρωματίσουν.

Στις εκκλησιές ο παπάς μοιράζει βάγια στους πιστούς εις ανάμνηση της υποδοχής του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.

Πολλοί χρησιμοποιούν το χυλό των φύλλων μαζί με ρεβυθάλευρο για το ζύμωμα του εφτάζυμου ψωμιού.

Στην μαγειρική: Νοστιμίζει πιάτα με ψάρι, μπαίνει σε ζωμούς κρέατος, σούπες, φαγητά κατσαρόλας, κυνήγι, ζυμαρικά και κονσέρβες κρέατος.

Χρησιμοποιείται σαν αρωματικό στο βερμούτ, σε παγωτά, γλυκά, στην αρτοποιία.

Χρησιμοποιείται ακόμη σε λαχανικά τουρσί, μαριναρισμένες ελιές και τυρί, αρωματικό ξύδι και λάδι και σάλτσες.

Τα φύλλα χρησιμοποιούνται και ως συντηρητικό στη συσκευασία ξηρών καρπών, όπως σύκα και σταφίδες.

Ανοίγει την όρεξη και τονώνει τα «τεμπέλικα» στομάχια.

Συστατικά-χαρακτήρας:

Τα φύλλα και οι καρποί είναι αρωματικά με γεύση υπόπικρη. Αν τα μασήσουμε θα αισθανθούμε ζέστη και άφθονο σάλιο. Οι ράγες περιέχουν 25% λιπαρό έλαιο και μέχρι 3% αιθέριο έλαιο αποτελούμενο από κινεόλη, γερανιόλη και λιναλόλη. Περιέχουν ακόμη δαφνίνη, δαφνόνη, κερί, ρητίνη, άμυλο, κομμιώφες εκχύλισμα, βασορίνη, λευκωματίνη και σάκχαρο. Τα φύλλα είναι πλούσια σε αιθέριο έλαιο που περιέχει 45% κινεόλη, μια πικρή ουσία και τανίνη.

Ιδιότητες:

Στυπτικό, αντιδιαρροϊκό, διουρητικό

Το αφέψημα ή το έγχυμα των φύλλων της χρησιμοποιείται σαν πεπτικό τονωτικό, καταπολεμά τον μετεωρισμό, τη δυσπεψία, τους κολικούς των εντέρων, τη διάρροια ενώ είναι άριστο διουρητικό αλλά δρα και κατά των εντερικών παρασίτων.

Ο χυμός από κοπανισμένα «δαφνοκούκουτσα» μέσα στο αυτί θεραπεύει το «βούισμα»

Βοηθά στην ομαλοποίηση της χολής αλλά και της ομαλής εμμήνου ρύσεως των γυναικών.

Επίσης είναι χωνευτικό αλλά και χαλαρωτικό, ιδανικό για την ηρεμία πριν τον ύπνο.

Σαν κατάπλασμα και αλοιφή από δαφνόφυλλα και πολτό καρπών η δάφνη χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από πόνους ρευματισμών και αρθρίτιδων, ενώ βοηθά σε περιπτώσεις τραυματισμών, διαστρεμμάτων και θλάσεων.

*Αναλγητικό

*Αντιπαρασιτικό (ψείρες, τσιμπούρια κ.α.)

*Αντιπαροξυσμικό

*Αντισπασμωδικό

*Δερματικές παθήσεις

*Διεγερτικό

*Διουρητικό

*Δυσπεψία

*Εμμηναγωγό

*Ενάντια στην πρόκληση πληγών

*Ερεθιστικό δέρματος

*Εφιδρωτικό

*Καταπραϋντικό

*Καταρροή

*Οίδημα

*Παράλυση

*Πληγή

*Ρευματικά

*Στομαχικές παθήσεις

*Στυπτικό- Αιμοστατικό

*Τονωτικό

*Υστερία

Δαφνέλαιο:

Το δαφνέλαιο μπορούμε να το παρασκευάσουμε με τους καρπούς της δάφνης και φύλλα. Τα χτυπάμε στο γουδί και προσθέτουμε αναλογία βοτάνου – ελαιόλαδου 1:4. Το βάζουμε στον ήλιο για 2 μήνες.

Το δαφνέλαιο σταματάει την τριχόπτωση, και μαυρίζει το μαλλί.

Πλούσιο σε βιταμίνη Ε και λιπαρά οξέα, ενισχύει τη δομή της τρίχας, θρέφει και δίνει λάμψη στα μαλλιά, δρα κατά της πιτυρίδας και βοηθάει τα κατεστραμμένα μαλλιά.

Έτσι λοιπόν, χάρη στις τονωτικές του ιδιότητες, είναι ιδανικό για την περίοδο της τριχόπτωσης για άνδρες και γυναίκες. Κάντε απαλό μασάζ στο τριχωτό του κεφαλιού για 2-3 λεπτά με μείγμα μασάζ (όπως παραπάνω). Αφήστε το να δράσει για μισή ώρα και λούστε τα μαλλιά σας.

Δεν συνίσταται για παθολογική τριχόπτωση. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήστε το αιθέριο έλαιο Δάφνης εμπλουτίζοντας το σαμπουάν ή την μαλακτική σας κρέμα με 10 σταγόνες ελαίου για να τους προσφέρετε λάμψη και απαλότητα.

Δεν κάνει καλό μόνο στο μαλλί αλλά και στους πιασμένους μύες και ειδικά στην τενοντίτιδα, στην αρθρίτιδα και τους ρευματισμούς, διάστρεμμα και θλάσεις.

Αν κάποιο έλαιο πρέπει να είναι στα ράφια τους καθενός, η δάφνη είναι καλή επιλογή. Χαλαρωτικό, κατά των τραβηγμάτων και εξαιρετικό για την περιποίηση μαλλιών, το αιθέριο έλαιο Δάφνης θα σας βοηθήσει στη καθημερινότητά σας.

Το αιθέριο έλαιο δάφνης είναι καταπληκτικό για τους πόνους και τα άλγη του σώματος όταν χρησιμοποιείται σε προϊόντα μασάζ (4-6 σταγόνες σε περίπου 15ml λάδι βάσης (π.χ. αμυγδαλέλαιο)για ένα μασάζ σώματος, χρησιμοποιήστε λιγότερο λάδι για μικρότερη περιοχή του σώματος).

Χαλαρωτικό και κατά των τραβηγμάτων, έτσι σε περίπτωση που νιώσετε κάποιον πόνο (από κούραση, γυμναστική κλπ.), υπό μορφή καταπλάσματος το χρησιμοποιούμε σε μώλωπες και το αιθέριο έλαιο αναμεμιγμένο σε ένα έλαιο βάση για μασάζ σε περιπτώσεις θωρακικών λοιμώξεων, βήχα, δύσκαμπτων μυών και διαστρεμμάτων.  ένα καλό μασάζ με το παραπάνω μείγμα έχει την ιδιότητα να καταπραΰνει πόνους σε μυς και αρθρώσεις.

Εσωτερικά λαμβάνεται ως αφέψημα των καρπών, ως έγχυμα των φύλλων ή υπό μορφή βάμματος.

Η δάφνη δεν χαλαρώνει μόνο τους μυς, αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο δρα κατά της μελαγχολίας. Ρίξτε μερικές σταγόνες του αιθέριου ελαίου σε ένα ρεσό αρωματικών χώρου και η μυρωδιά που θα διαχυθεί θα σας βοηθήσει να ηρεμήσετε.

  Χαλαρωτική και ευεργετική:

Το αφέψημα της δάφνης, που μπορείτε να φτιάξετε βράζοντας σε ένα φλιτζάνι νερό 2-3 φυλλαράκια για δέκα λεπτά, χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της αϋπνίας και της έντασης.

Το ίδιο αφέψημα θεωρείται χρήσιμο και σε περιπτώσεις δυσπεψίας και ανορεξίας, ενώ συγχρόνως τα φύλλα της δάφνης πιστεύεται ότι διαθέτουν στυπτικές, αντιδιαρροϊκές και διουρητικές ιδιότητες.

Για τον πονόλαιμο αλλά και τις στοματικές μολύνσεις μπορούμε επίσης να κάνουμε γαργάρες με το παραπάνω αφέψημα, ενώ τα επιθέματα με κομπρέσες με νερό όπου έχουμε βράσει δέκα φύλλα δάφνης ενδέχεται να καταπραΰνουν και τα αποστήματα.

Παράλληλα το αιθέριο έλαιο της δάφνης θεωρείται ότι καταπολεμά την αεροφαγία αλλά και τους πόνους που οφείλονται σε ρευματισμούς και αρθριτικά.

Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν οι καρποί βρίσκει πολλές εφαρμογές στη θεραπευτική. Από λαϊκούς θεραπευτές χρησιμοποιείται η σκόνη των δαφνόφυλλων τοπικά για το σταμάτημα της αιμορραγίας από τη μύτη.

Τα φύλλα και οι καρποί είναι τονωτικά για τις λειτουργίες της πέψης . Όλα τα μέρη της δάφνης είναι διεγερτικά και η λαϊκή ιατρική δε χρησιμοποιεί τα φύλλα ως εφιδρωτικά και αντικαταρροϊκά. Τα φύλλα πρέπει να ξεραίνονται στη σκιά.

Δάφνη για υπέροχα μαλλιά:

Αν τα μαλλιά σας πέφτουν ή είναι θαμπά, ξεβγάλετε μετά το λούσιμο με νερό στο οποίο έχετε βράσει φύλλα δάφνης. Για να σκουρύνετε το χρώμα τους σε περίπτωση που έχουν αρχίσει να ασπρίζουν, βράστε 150 γρ. φρέσκα δαφνόφυλλα, αφήστε το μείγμα να κρυώσει και λουστείτε για 15 μέρες.

Επίσης το μπάνιο με μερικά δαφνόφυλλα στο νερό, ανακουφίζει από κούραση και χαλαρώνει τους μυς σε ένταση.

Προσοχή:  Αποφύγετε τις επαλείψεις με σκέτο δαφνόλαδο, καθώς μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα και κοκκινίλες στο δέρμα.

Επίσης, μην πίνετε ποτέ δαφνόλαδο γιατί υπάρχει περίπτωση να σας προκαλέσει ναυτία και έντονη τάση για εμετό, αλλά και εγκαύματα στο γαστρικό βλεννογόνο και κολικούς.

Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται κατά  την διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς μπορεί να επιφέρει εμμηνόρροια

Δάφνη http://feraspis.gr/