Πιτάκια Ρωσικής προέλευσης τα έφεραν οι γονείς μας το 1922-25. Τα πιροσκί αποτελούν ένα είδος πίτας που στη Ρωσία έψηναν από τα πολύ παλιά χρόνια.

Υλικά ζύμης:

1 κιλό  αλεύρι

1 φακελάκι ξερή μαγιά

1,5 κουταλάκι αλάτι

Υλικά γέμισης:

1 κιλό πατάτες καθαρισμένες

1-2 μεγάλα κρεμμύδια περασμένα στον τρίφτη

1-2 κουταλάκια αλάτι

μισή κούπα ελαιόλαδο

μαύρο πιπέρι

κόκκινο γλυκό πιπέρι

μαϊντανό ψιλοκομμένο

δυόσμο φρέσκο ή ξερό

Η συνταγή είναι η παραδοσιακή.  Άλλοι χρησιμοποιούν αντί για γέμιση πατάτας, κιμά, τυρί, λουκάνικο, κ.λ.π

Εκτέλεση:

Μέχρι να ετοιμάσουμε τη ζύμη βάζουμε τις καθαρισμένες πατάτες να βράσουν σε λίγο νερό. Σε μια ευρύχωρη λεκάνη ρίχνουμε το αλεύρι, το αλάτι και την μαγιά. Ζυμώνουμε ρίχνοντας σιγά σιγά χλιαρό νερό μέχρι να γίνει μια σφιχτή ζύμη. Την αφήνουμε να φουσκώσει.

Μόλις βράσουν οι πατάτες τις σουρώνουμε και με ένα πιρούνι τις λειώνουμε. Σε ένα τηγάνι ρίχνουμε το λάδι και μόλις ζεσταθεί ρίχνουμε το κρεμμύδι να τσιγαριστεί ελαφρά. Μόλις τσιγαριστεί ρίχνουμε την λειωμένη πατάτα και ανακατεύουμε ρίχνοντας το αλάτι, το μαυροπίπερο και το γλυκό πιπέρι. Συνεχίζουμε το ανακάτεμα για πέντε λεπτά μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα. Ρίχνουμε τον μαϊντανό και τον δυόσμο ανακατεύουμε και κατεβάζουμε από τη φωτιά.

Παίρνουμε τη μισή ζύμη και ανοίγουμε φύλλο. Με ένα ποτήρι κόβουμε στρογγυλά κομμάτια ζύμης και τα γεμίζουμε με το μείγμα. Κλείνουμε καλά  σε σχήμα μισοφέγγαρου. Τα τοποθετούμε πάνω σε καθαρή πετσέτα και τα σκεπάζουμε να μην ξεραθούν μέχρι να τελειώσουμε όλη την παρασκευή. Την ενδιάμεση ζύμη την ξαναζυμώνουμε και  την αφήνουμε στην άκρη να ξεκουραστεί μέχρι να χρησιμοποιήσουμε την υπόλοιπη ζύμη. Αφού ετοιμαστούν όλα τα πιροσκία, βάζουμε στο τηγάνι αρκετό λάδι και μόλις κάψει τα ψήνουμε κι απ’ τις δυο πλευρές μέχρι να ροδίσουν. Τα ψημένα πιροσκία που βγάζουμε από το τηγάνι και τα τοποθετούμε πάνω σε χαρτί κουζίνας για να απορροφηθούν τα πολλά λάδια.

Φαγητό (ζυμαρικό) Ρωσικής προέλευσης. Το έφεραν στην Ελλάδα οι γονείς μας από την Ρωσία . Πόντιοι του 1922 -25.

Υλικά για την ζύμη:    Περίπου για 40 με 50 βαρένικα.

1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις

1 ποτήρι νερό

1 αυγό

1 κουταλάκι αλάτι κατά εκτίμηση

Για την γέμιση.

500 γραμμάρια μυζήθρα ή ανθότυρο θρυμματισμένο ή φέτα ή και ανάμεικτα

Για το βράσιμο.

1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο

Για το σερβίρισμα:

150 γρ. λιωμένο αγελαδινό βούτυρο

Διαδικασία.

Ξεκινάμε από τη ζύμη. Σε μια μεγάλη λεκάνη βάζουμε λίγο αλεύρι, κάνουμε μια μικρή γούβα στη μέση και χύνουμε νερό, το αβγό (χτυπημένο) και αλάτι. Συμπληρώνουμε λίγο αλεύρι, ανακατεύουμε και ζυμώνουμε μέχρι το ζυμάρι μας να γίνει συμπαγές, βελούδινο και απαλό. Αφήνουμε τη ζύμη να ξεκουραστεί για μισή με μία ώρα.

Χωρίζουμε το ζυμάρι σε τρία μέρη και ανοίγουμε φύλλο. Ανοίγουμε κάθε ένα με τον πλάστη σε χοντρό φύλλο πάχους 2 περίπου χιλιοστών. Με ένα ποτήρι,κόβουμε τα φύλλα σε μικρά κυκλάκια. Από τη διάμετρο του ποτηριού, θα εξαρτηθεί ο αριθμός των τεμαχίων (Μεγάλη διάμετρος λιγότερα, μικρή περισσότερα). Τα ενδιάμεσα κομμάτια ζύμης τα ξαναπλάθουμε και τα αφήνουμε στην άκρη για να τα χρησιμοποιήσουμε στο τέλος.Παίρνουμε στην παλάμη τα κυκλικά κομματάκια ζύμης και βάζουμε στο κέντρο με ένα κουταλάκι λίγη γέμιση, τόση ώστε να μπορούμε να το κλείσουμε στη μέση σαν μισοφέγγαρο. Πατάμε τις δύο άκρες να κλείσουν καλά (μπορούμε και μ’ ένα πιρούνι) για να μην ανοίξουν στο βράσιμο. Τα τοποθετούμε σε μια βαμβακερή πετσέτα και τα σκεπάζουμε για να μη ξεραθούν, μέχρι να τελειώσουμε όλη την παρασκευή. Ανοίγουμε το επόμενο φύλλο κ.ο.κ.  Τα βαρένικα είναι έτοιμα για μαγείρεμα.Όταν τελειώσει όλη η παρασκευή, ζεσταίνουμε νερό σε μια χύτρα κατά τα 3/4, προσθέτοντας και δύο κουταλάκια αλάτι. Όταν αρχίσει να βράζει το νερό, ρίχνουμε 25-30 τεμάχια βαρένικα. Επειδή είναι κρύα τα βαρένικα, σταματάει το νερό να βράζει. Όταν ξαναρχίσει να βράζει, αφήνουμε για 12-15 λεπτά να βράσουν και τα βγάζουμε με μια κουτάλα τρυπητή, στραγγίζοντάς τα καλά.Τα τοποθετούμε σε ένα δοχείο, κατά προτίμηση πυρίμαχο (για να μπορούν να  ζεσταθούν σε φούρνο μικροκυμάτων αν χρειαστεί). Φροντίζουμε να έχουμε βραστό νερό, για να συμπληρώνουμε στη χύτρα όταν μειώνεται η στάθμη. Συνεχίζουμε μέχρι να ψηθούν όλα τα βαρένικα. Σε μια μικρή χύτρα ή σε τηγάνι, καίμε το αγελαδινό βούτυρο και περιχύνουμε τα βαρένικα. Είναι έτοιμα για σερβίρισμα.

Συνοδεύετε με γιαούρτι.

Το φαγητό αυτό πέρα από εύγευστο είναι πολύ υγιεινό και διαιτητικό.

Υλικά:

0,5 κιλό ξερά φασόλια μπαρμπούνια

1,5 κιλό μαύρα λάχανα μέτρια κομμένα

1 κούπα ελαιόλαδο

2 κουταλιές σούπας πελτέ

2-3 μέτρια κρεμμύδια

αλάτι κατά προτίμηση

μπούκοβο κατά προτίμηση στο σερβίρισμα

Εκτέλεση:

Βράζουμε ξεχωριστά τα λάχανα και τα φασόλια μέχρι να ψηθούν και τα σουρώνουμε πετώντας το νερό. Τα βάζουμε μαζί σε μια κατσαρόλα με φρέσκο νερό να βράσουν. Παράλληλα κόβουμε το κρεμμύδι . Σε ένα τηγάνι τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι μέχρι να γυαλίσει (να μην το κάψουμε). Στο τσιγαρισμένο κρεμμύδι προσθέτουμε τον πελτέ, ανακατεύουμε για 1-2 λεπτά μέχρι να ομογενοποιηθεί και ρίχνουμε το μείγμα στη χύτρα με τα λάχανα και τα φασόλια. Αφήνουμε να πάρουν μια καλή βράση. Ελέγχουμε την πυκνότητα με την προσθήκη ζεστού νερού. Προσθέτουμε αλάτι κατά προτίμηση και συνεχίζουμε το βράσιμο μέχρι να ομογενοποιηθεί το φαγητό.

Υλικά:

2 λίτρα νερό

1 φλιτζάνα κορκότο για ποιο πηχτή βάλτε μισή κούπα ακόμη

2 φλιτζάνια πασκιτάν εν ανάγκη γιαούρτι στραγγιστό σε ποσότητα κατά προτίμηση

2 κουταλιές βούτυρο αγελαδινό ή λάδι

1 ψιλοκομμένο κρεμμύδι

2 κουταλιές δυόσμο ψιλοκομμένο (φρέσκο ή ξερό)

1,5 κουταλάκι αλάτι ή κατά βούληση

Εκτέλεση:
Σε μια κατσαρόλα βράζουμε το κορκότο με το ανάλογο αλάτι. Εάν το πασκιτάν που θα χρησιμοποιήσουμε είναι καλά αλατισμένο δεν προσθέτουμε αλάτι. Αφού βράσει το Κορκότο καλά και ελαφρώς χυλώσει, παίρνουμε με την κουτάλα 2-3 κουταλιές από το μείγμα και τις βάζουμε σε ένα βαθύ πιάτο. Αφήνουμε να κρυώσει ελαφρά το μείγμα. Στη συνέχεια, διαλύουμε το πασκιτάν μέσα στο πιάτο όπου είναι το κορκοτόζουμο και φροντίζουμε να γίνει μια λεία αλοιφή χωρίς σβόλους. Όταν κρυώσει λίγο η σούπα, ρίχνουμε το μείγμα του πασκιτάν με τα κορκότα σιγά σιγά στην κατσαρόλα ανακατεύοντας συνεχώς τη σούπα, για να μην κόψει το πασκιτάν. Κατόπιν σε ένα τηγανάκι καίμε το βούτυρο και ροδίζουμε το κρεμμύδι μαζί με λίγο δυόσμο. Αμέσως μετά περιχύνουμε το καρύκευμα (το χαρατσ’) στο περιεχόμενο της κατσαρόλας, ανακατεύουμε καλά, και η σούπα είναι έτοιμη.

Προσοχή αν χρησιμοποιήσουμε μιτζίν (πασκιτάν) η αραίωση δεν πρέπει να γίνει με πολύ ζεστό νερό γιατί θα κόψει.

Μιτζίν ή πασκιτάν ή μυζήθρα.Το κάνουμε ως εξής. Το ταν (αριάνι ή αϊράνι)βράζεται μέχρι να κόψει και μπαίνει σε πάνινη σακούλα για να στραγγίσει από τα υγρά. Για να γίνει καλό στράγγισμα πλακώνουμε τη σακούλα με μια καθαρή πέτρα. Όταν ολοκληρωθεί το στράγγισμα έχουμε το πασκιτάν   Όταν ολοκληρωθεί το στράγγισμα, βγάζουμε το μιτζίν από τη σακούλα, κατά προτίμηση το αλατίζουμε και το βάζουμε στο ψυγείο. Αυτή μπορούμε να τη βάλουμε στις πίτες ή να την φάμε μαλακή όπως. Μπορούμε όμως να το αλατίσουμε και να το βάλουμε σε πήλινο σκεύος με αλάτι από πάνω.

Κορκότο: Αποφλοιωμένο σκληρό σιτάρι.

Η Μονή Παναγίας Σουμελά ή Μονή Σουμελά, είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού.
Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Εκεί, σε σπήλαιο της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρα, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

Oι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν με τη συμπαράσταση της γειτονικής μονής Βαζελώνα κελί και στη συνέχεια εκκλησία μέσα στη σπηλιά, στην οποία είχε μεταφερθεί θαυματουργικά η εικόνα. Tο σοβαρό πρόβλημα της ύδρευσης του μοναστηριού λύθηκε, επίσης σύμφωνα με την παράδοση, κατά θαυματουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαμα που βλέπουν και οι σημερινοί ακόμη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασματικό νερό μέσα από ένα γρανιτώδη βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους.
Kοντά στο σπήλαιο κτίστηκε το 1860 ένας πανοραμικός τετραώροφος ξενώνας 72 δωματίων και άλλοι λειτουργικοί χώροι για τις ανάγκες των προσκυνητών, καθώς και βιβλιοθήκη. Γύρω από τη μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους. Oι ιδρυτές του μοναστηριού συνέχισαν τη δράση τους και έξω από τον προσκυνηματικό χώρο. Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τη μονή, απέναντι από το χωριό Σκαλίτα, έχτισαν το ναό του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης και σε απόσταση δύο χιλιομέτρων το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, στο οποίο οι μοναχοί το 1922 έκρυψαν την εικόνα της Μεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Μανουήλ Γ΄ του Κομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου.

H μονή κατά καιρούς υπέφερε από τις επιδρομές των αλλόπιστων και των κλεπτών, εξ αιτίας της φήμης και του πλούτου που απέκτησε. Μερικά περιστατικά συνδέονται και με θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού. Σε κάποια από αυτές τις επιδρομές λεηλατήθηκε από ληστές και, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, καταστράφηκε, για να ανασυσταθεί από τον Τραπεζούντιο Όσιο Χριστόφορο το 644. Tη μονή προίκισαν με μεγάλη περιουσία και πολλά προνόμια, κτήματα, αναθήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου και αργότερα κυρίως οι αυτοκράτορες της Τραπεζούντας Ιωάννης B΄ Κομνηνός (1285-1293), Αλέξιος B΄ Κομνηνός (1293-1330), Βασίλειος Α΄ Κομνηνός (1332-1340). Μεγάλοι ευεργέτες της μονής ήσαν ο Μανουήλ Γ΄ Κομνηνός (1390-1417), και ο Αλέξιος Γ΄ (1349-1390). O πρώτος προσέφερε στη μονή ανεκτίμητης αξίας Σταυρό με τιμιόξυλο, ο οποίος σήμερα μετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται μαζί με τα άλλα κειμήλια της μονής στο νέο της θρόνο, στην Καστανιά της Βέροιας. O Αλέξιος Γ΄ (1349-1390), τον οποίο έσωσε η Μεγαλόχαρη από μεγάλη τρικυμία και τον βοήθησε να νικήσει τους εχθρούς της, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης την οχύρωσε καλά, έχτισε πύργους, νέα κελιά και ανακαίνισε τα παλαιά της κτίσματα. Της χάρισε 48 χωριά και εγκατέστησε 40 μόνιμους φρουρούς για την ασφάλειά της. Γενικά προσέφερε τόσα πολλά ώστε να ανακηρυχθεί από τους μοναχούς ως «νέος Κτήτωρ». Μέχρι το 1650 σωζόταν έξω από την πύλη του ναού η ακόλουθη ιαμβική επιγραφή «Κομνηνός Αλέξιος εν Χριστώ σθενών / πιστός Βασιλεύς, Στερρός, Ένδοξος, Μέγας / Αεισέβαστος, Ευσεβής, Αυτοκράτωρ / Πάσης Ανατολής τε και Ιβηρίας / Κτήτωρ πέφυκε της Μονής ταύτης νέος (1360 μ.X.) INΔ IΓ΄». Πολλά από τα προνόμια που χορήγησαν οι Κομνηνοί στη μονή επικυρώθηκαν και επεκτάθηκαν επί Τουρκοκρατίας με σουλτανικά φιρμάνια και πατριαρχικά σιγίλλια. Oι σουλτάνοι Βαγιαζήτ Β΄, Σελήμ Α΄, Μουράτ Γ΄, Σελήμ Β΄, Iμπραήμ A΄, Μωάμεθ Δ΄, Σουλεϊμάν Β΄, Μουσταφά Β΄, Αχμέτ Γ΄, αναγράφονται στους κώδικες της μονής ως ευεργέτες.

H εύνοια την οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό έδειξαν οι αυτοκράτορες προς τη μονή δεν είναι απόρροια μόνον θρησκευτικότητας, αλλά και προσωπικής αντίληψης της θείας επέμβασης. Χαρακτηριστική είναι, όπως προαναφέραμε, η θαυματουργική διάσωση του Αλεξίου Γ΄, από φοβερό ναυάγιο. Αλλά και οι σουλτάνοι οι οποίοι ευεργέτησαν τη μονή είχαν προσωπικές εμπειρίες των θαυμάτων που επιτελούσε η Παναγία Σουμελά. Αναφέρεται η περίπτωση του σουλτάνου Σελήμ A΄ που θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια με τη βοήθεια του αγιάσματος της μονής. Πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα φυλάγονταν στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού, μέχρι τον ξεριζωμό. Μέσα στη βιβλιοθήκη της μονής βρήκε το 1868 ο ερευνητής Σάββας Ιωαννίδης το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Ακρίτα. Tα μοναστήρια του Πόντου υπέφεραν από τη βάρβαρη και ασεβή συμπεριφορά των Νεότουρκων και των Κεμαλικών, οι οποίοι φανάτιζαν τις άγριες και ληστρικές μουσουλμανικές ομάδες. Πολλές φορές έπεσαν θύματα ληστειών και καταστροφών. Tο 1922 οι Τούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Αφού πρώτα λήστεψαν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που υπήρχαν μέσα στη μονή, μετά έβαλαν φωτιά, για να σβήσουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους ή για να ικανοποιήσουν το μίσος τους εναντίον των Ελλήνων. Oι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το 1923 έκρυψαν μέσα στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας την εικόνα της Παναγίας, το ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου και τον σταυρό του αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Μανουήλ Κομνηνού.

Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό Κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου 2010^[1], με την Τουρκία να προσδοκά τόσο στην έξωθεν καλή μαρτυρία για σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών όσο και σε οικονομικά οφέλη από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή τις ημέρες αυτές. ^[2] Στην απόφαση να ανοίξει η μονή για μία ημέρα διεκδικεί μερίδιο και η Ρωσική Εκκλησία.^[3] Αυτή ήταν η πρώτη φορά ύστερα από 87 έτη που το μοναστήρι λειτούργησε ξανά ως εκκλησία, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μουσείο.

Mε ενέργειες του πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθερίου Βενιζέλου, το 1930, όταν στα πλαίσια της προωθούμενης τότε ελληνοτουρκικής φιλίας ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού επισκέφτηκε την Αθήνα, δέχτηκε μια αντιπροσωπεία να πάει στον Πόντο και να παραλάβει τα σύμβολα της ορθοδοξίας και του ελληνισμού. Tο 1930 ζούσαν μόνο δύο καλόγεροι του πανάρχαιου ιστορικού μοναστηριού. O υπέργηρος Ιερεμίας στον Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αρνήθηκε να πάει γιατί δεν τον άκουγαν τα πόδια του, ή γιατί δεν ήθελε να ξαναζήσει τις εφιαλτικές σκηνές της τουρκικής βαρβαρότητας και ο πανέμορφος, ζωηρός και ζωντανός Αμβρόσιος Σουμελιώτης, προϊστάμενος στην εκκλησία του Αγίου Θεράποντα της Τούμπας στη Θεσσαλονίκη. Από τον μοναχό Ιερεμία έμαθε ο Αμβρόσιος την κρύπτη των ανεκτίμητων κειμηλίων. Στις 14 Οκτωβρίου έφυγε ο Αμβρόσιος, εφοδιασμένος με ένα κολακευτικό συστατικό έγγραφο της τουρκικής πρεσβείας για την Κωνσταντινούπολη και από εκεί για την Τραπεζούντα, με προορισμό την Παναγία Σουμελά. Λίγες μέρες αργότερα επέστρεφε στην Αθήνα όχι μόνο με τα σύμβολά μας, αλλά και με τον Πόντο, όπως είχε γράψει τότε ο υπουργός Πρόνοιας της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου Λεωνίδας Ιασωνίδης: «Eν Ελλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».

Η νέα Παναγία Σουμελά, στην Καστανιά Ημαθίας

H εικόνα φιλοξενήθηκε για 20 χρόνια στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας. Πρώτος ο Λεωνίδας Ιασωνίδης πρότεινε το 1931 τον επανενθρονιση της Παναγίας Σουμελά σε κάποια περιοχή της Ελλάδας. Συγκεκριμένα έγραψε στην εφημερίδα Πατρίς των Αθηνών: «Aναζητήσωμεν εν ταις Nέαις Xώραις παλαιάν τινά Σταυροπηγιακήν Mονήν, βραχώδη και ερυμνήν, παρεμφερή προς την εν Πόντω ερημωθείσαν, θα μετωνομάσωμεν αυτήν εις «Nέαν Παναγίαν Σουμελά» και θα δώσωμεν αυτήν εις ψυχικήν ανακούφισιν και παρηγορίαν εις τας τριακοσίας πενήντα χιλιάδας των Ποντίων, δι’ ους δεν είνε προσιταί αι Aθήναι!. Kαι θα δίδεται ούτω και πάλιν η ευκαιρία εις τον γενναιόψυχον τούτον Λαόν να συγκροτή τας πανηγύρεις και να συνεχίζη τας τελετάς και να εμφανίζη τας αλησμονήτους εκείνας κοσμοσυρροάς κατά τας επετείους της Παρθένου εορτάς, ασπαζόμενος την εικόνα των 17 Ποντιακών αιώνων, αισθανόμενος τα παλαιά της συγκινήσεως ρίγη, αναβαπτιζόμενος εις την προς την πατρίδα πίστιν και τραγουδών εν συνοδεία της Ποντιακής λύρας το αλησμόνητο τραγούδι:

Eμέν Kρωμναίτε λένε με
Kανέναν κι φογούμαι.
Ση Σουμελάς την Παναγιάν
θα πάγω στεφανούμαι!

Πράγματι, το 1951 ο Κρωμναίος οραματιστής και κτήτωρ Φίλων Kτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των Ποντίων, με τη θεμελίωση της Νέας Παναγίας Σουμελά στις πλαγιές του Βερμίου στην Καστανιά της Βέροιας.

Συστατικά

1. 1 κιλό πατάτες βραστές1/4 κιλό κιμά
2. ½ κρεμμύδι τριμμένο
3. 1 αυγό, 1/8 κασέρι τριμμένο
4. ½ ποτήρι σουσάμι
5. αλάτι, πιπέρι λάδι για το τηγάνι.

[divider]

Εκτέλεση

Λιώνουμε τις πατάτες και στη συνέχεια τις ανακατεύουμε με τον κιμά, το κρεμμύδι, τ’ αυγά, τ’ αλάτι, το πιπέρι και τα αφήνουμε στο ψυγείο για 1 ώρα. Αφού σφίξει το μείγμα πλάθουμε μικρά πιτάκια και έπειτα τα γεμίζουμε με λίγο κασέρι, τα κλείνουμε με τα δάχτυλα, τα κάνουμε με τις παλάμες στρογγυλά, τα τυλίγουμε τέλος, με σουσάμι και τα τηγανίζουμε σε καυτό λάδι.

Παραδοσιακή συνταγή

-2-3 αυγά

-3-4 φρέσκα κρεμμυδάκια

-βούτυρ0

-αλάτι και πιπέρι

Τσιγαρίζουμε τα ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια στο βούτυρο και προσθέτουμε τα αυγά χτυπημένα. Ανακατεύουμε και αφήνουμε να ψηθεί κι από τις δύο πλευρές.

Γαμπρέ, φούστουρον τρως;

«Γαμπρέ, φούστουρον τρως;» ρωτούσε η μητέρα της νύφης τον μέλλοντα γαμπρό ενώ του προσέφερε την παραδοσιακή ποντιακή ομελέτα κατά το «Νυφόπαρμα». Σύμφωνα με την εθιμοτυπία του ποντιακού γάμου, το πρωινό της γαμήλιας ημέρας νυμφίος και συγγενείς έφταναν έφιπποι στο σπίτι της νύφης, όπου τους περίμεναν τα καθιερωμένα κεράσματα: μια πιατέλα με κότα βραστή για τον κουμπάρο και μια πιατέλα φούστουρον για τον γαμπρό. Μετά το φαγητό οι γονείς της νύφης τον οδηγούσαν στην πόρτα του δωματίου της, όπου του την παρέδιδαν.

Το χαβίτσι είναι μία παραδοσιακή Ποντιακή κρέμα με καλαμποκάλευρο και φρέσκο βούτυρο.

– 8 με 10 κουταλιές καλαμποκάλευρο

– 4 φλιτζάνια νερό

– 3 κουταλιές βούτυρο αγελάδας    

– αλάτι κατά βούληση  

Πώς το κάνουμε:

1. Σε μια κατσαρόλα ροδίζουμε το βούτυρο , έως ότου να ξανθίσει. Προσθέτουμε το νερό και τ’αφήνουμε να ζεσταθεί. Μαγειρεύουμε πάντα σε μέτρια φωτιά.
2. Βάζουμε αλάτι και όταν ζεσταθεί το νερό λίγο πριν κάψει, (όχι να βράσει) ρίχνουμε κουταλιά κουταλιά τ’ αλεύρι, που τ’ ανακατεύουμε συνεχώς για να μη σβολιάσει, ώσπου να πετύχουμε, μια κρέμα χωρίς σβόλους.
3. Προσοχή όταν αρχίσει να βράζει να μην καείτε.
4. Σβήνουμε το μάτι και ανακατεύουμε αφήνοντας να βράσει 1-2 λεπτά μονό. Είναι αρκετά.
5. Μοιράζουμε αμέσως στα πιάτα και σερβίρουμε.
6. Μπορείτε να το συνοδεύσετε με γιαούρτι. Μπορείτε επίσης όσο είναι ζεστό να προσθέσετε στο πιάτο σας, κομμάτια κασέρι το οποίο λιώνει μέσα στο πιάτο σας.

Ποντιακή λατρεμένη καλοκαιρινή συνταγή όχι μόνο για το ότι είναι ελαφρύ φαγητό, αλλά και για τις ιδιότητες που έχουν οι τσουκνίδες να βοηθούν στην αποτοξίνωση του οργανισμού  

 1 1/2 κιλό κορυφές από τσουκνίδες
– 5 κουταλιές αλεύρι σιταρένιο
– 5 σκελίδες σκόρδο κοπανισμένο
– 3 Υ2 ποτήρια νερό
– 1/2 κουταλιά δυόσμο ψιλοκομμένο αλάτι – μαύρο πιπέρι

Πλένουμε τις τσουκνίδες και τις βράζουμε, σε νερό που κοχλάζει, ώσπου να λιώσουν. Κατόπιν τις στραγγίζουμε και κρατάμε το νερό στ’ οποίο έβρασαν. Αμέσως τοποθετούμε σε κατσαρόλα τις τσουκνίδες και τις λιώνουμε μ’ ένα πιρούνι. Προσθέτουμε και τ’ αλεύρι, ανάλογο αλάτι και ανακατεύουμε. Τοποθετούμε την κατσαρόλα στην εστία, σε σιγανή θερμοκρασία και αφού ρίξουμε το νερό που κρατήσαμε, αρχίζουμε ν’ ανακατεύουμε, με ξύλινο κουτάλι, το μείγμα τρίβοντάς το και στα τοιχώματα της κατσαρόλας έως ότου γίνει σαν κρέμα. Αμέσως μετά προσθέτουμε το σκόρδο, ανακατεύουμε και σερβίρουμε. Ο καθένας στο πιάτο του προσθέτει όσο πιπέρι και δυόσμο επιθυμεί. Η κιντέα ή κνιδέα, πληθυντικός τα κιντέας ή τα κιντέατα, προέρχεται απ’ το αρχαίο ουσιαστικό κνίδη, που σημαίνει τσουκνίδα.

   Τα Υλικά που θα χρειαστείτε

500 γρ. κρέας μοσχαρίσιο ή χοιρινό

ένα μέτριο λάχανο ψιλοκομμένο

λίγες πατάτες κομμένες σε πολύ μικρά κομματάκια

2-3 καρότα

ένα μέτριο κρεμμύδι ψιλοκομμένο

μία καυτερή πιπεριά

αλάτι (όσο πάρει)

1-2 τομάτες λιωμένες στο μπλέντερ

Εκτέλεση

Σε μία κατσαρόλα τσιγαρίζουμε το κρεμμυδάκι μέσα σε ελαιόλαδο, μέχρι να ροδίσει. Έπειτα προσθέτουμε το κρέας και το τσιγαρίζουμε μαζί με την πιπεριά μέχρι να μαλακώσει καλά το κρέας. Ύστερα προσθέτουμε νεράκι μαζί με τις πατάτες , και τα καρότα (αφού τα έχουμε ψιλοκόψει) και ανακατεύουμε. Προσθέτουμε το αλάτι και το λάχανο και τα αφήνουμε να βράσουν όλα μαζί μέχρι να λιώνει το κρέας και η πατάτα να έχει μαλακώσει αρκετά. Ύστερα προσθέτουμε τον τοματοχυμό και το αφήνουμε να πάρει άλλη μία βράση και είναι έτοιμο.